Startpagina  | Terug  |   © 2006
 
 

Leiding geven is verantwoordelijkheid nemen

Acteren kun je leren

Bewust of onbewust: iedereen speelt in zijn of haar leven een rol. Een rol op basis van het zelfbeeld dat u zelf heeft samengesteld of dat door anderen is vormgegeven. De anarchistische punker, de drukke zakenman, de recalcitrante puber, de liefhebbende huisman, de intellectuele bibliothecaresse: allen zijn herkenbaar door uiterlijk en door gedrag. Gevormd door onze opvoeding en door onze sociale ontwikkeling, met ons genenpakket als randvoorwaarde, uiten we ons in vele dimensies. Ons taalgebruik, ons accent, ons uiterlijk, onze communicatiestijl, onze kleding, onze haardracht, onze levenshouding, onze politieke voorkeur, onze hobbies en ons leitmotiv: het bepaalt allemaal onze identiteit.

Identiteit is daarmee een keuze. De vraag die twijfelende pubers zich moeten stellen is niet "Wie ben ik?", maar eerder "Wat wil ik zijn?". Volwassenheid heeft dan ook te maken met het besef dat je in je leven zelf je eigen rol kunt kiezen. Vooral in onze huidige samenleving, met een enorme fixatie op uiterlijke zaken, maken steeds meer mensen handig gebruik van hun acteerprestaties om hun eigen doelstellingen te realiseren en andere mensen te overtuigen. Kijk maar eens naar ons huidige korps aan politici: de conservatieve haardracht van Balkenende, de liberale stropdas van Zalm, de populistisch ontbrekende stropdas van Bos en de socialistische spijkerbroek van Marijnissen laten zien dat politici weten hoe de electorale hazen lopen. Ook de almaar groeiende populariteit van make-over-programma's op TV illustreert het groeiende besef dat je ervoor kunt kiezen om aantrekkelijk te zijn.

Het is dan ook niet verwonderlijk dat onze maatschappij is vergeven van de acteurs. Met behulp van enkele attributen, zoals zakelijke maatpakken, intelligente brillen en fraaigevormde silliconen, proberen we onze acteerprestaties kracht bij te zetten. Volgens de Dikke van Dale is acteren:

ac·te·ren (onov.ww.)
1 spelen, een persoon voorstellen op het toneel of voor de camera
2 doen alsof, een rol spelen => zich aanstellen

Het gaat allang niet meer om wat we kunnen of wat we zijn. Het gaat erom wat andere mensen geloven dat we kunnen. Op het toneel van het leven en voor de camera van het publiek leveren miljoenen mensen dagelijks enorme acteerprestaties. En managers zijn net mensen.

Ik ben niet gek. Ik ben een manager.

Regelmatig zie je ze lopen: het hoofd in de wolken, de neus in de lucht, een vlotte tred en onderwijl druk gebarend - de succesvolle manager. Maar hoe bepaal je of er sprake is van een acteur of van een 'echte' manager? Hoe scheiden we het kaf van het koren? Waarmee prikken we die zeepbel door?

Het is niet zo makkelijk om goed acterende leiders te herkennen. Gewapend met charme, een goede opleiding, fraaie woorden, een indrukwekkend maatpak of een enorm netwerk wordt de omgeving verblind en blijft de ware aard verborgen.

Natuurlijk: er zijn vele soorten leiders. Over leiderschapstijlen is het nodige gezegd en geschreven. De opdrachtstijl, overtuigstijl, participatiestijl of delegatiestijl: binnen elke stijl is de ware leider te traceren. Het gaat er daarbij niet om dat de ware leider situationeel leidinggeeft: je kunt immers ook situationeel acteren. Hieronder noemen we een aantal kenmerken van de ware leider en de daarbijbehorende kenmerken van de ware acteur:

Een echte leider:

  1. Durft beslissingen te nemen en de gevolgen van die beslissingen onder ogen te zien en te ondergaan.
  2. Bepaalt zelf relevante doelstellingen, plant zijn eigen acties en is pro-actief.
  3. Stelt zich kwetsbaar op, durft fouten toe te geven en benut de talenten van anderen.
  4. Is zichtbaar, aanspreekbaar en responsief.
  5. Communiceert, motiveert en enthousiasmeert.
  6. Geeft hier en nu het goede voorbeeld.
  7. Kan mensen beter laten functioneren.

Een acterende leider:

  1. Stelt beslissingen uit, laat anderen beslissen en rekent die personen erop af.
  2. Verschuilt zich achter opgelegde targets, wacht op anderen en is passief en reactief.
  3. Voelt zich snel bedreigd en maskeert fouten.
  4. Zit in een ivoren toren is zeer beperkt aanspreekbaar.
  5. Spreekt veel, zegt weinig en luistert nog minder.
  6. Teert op discutabele resultaten uit het verleden.
  7. Kan mensen heel goed afrekenen op resultaten.

Wees alert en tuin er niet in. Laat u niet misleiden door al die getalenteerde acteurs in onze zakelijke wereld. Onthoud: een acteur zonder tekst heeft weinig te zeggen.


Deze tekst is samengesteld door Maarten Mijwaart van Management Start.
(c) 2006

Reageer op dit artikel...