|
||||||
GUI Design voor gebruikersvriendelijke systemenMensenwerk Computersystemen en andere systemen worden bediend, beheerd en gebruikt door mensen. Of het nu gaat om een tekstverwerker, een toegangscontrolesysteem of een ERP-systeem: mensen bepalen het succes van het systeem in de praktijk. In een eerder artikel hebben we al eens bekeken hoe een implementatie van een nieuw systeem goed ondersteund kan worden met bijvoorbeeld opleidingen. Veel leveranciers van softwaresystemen proberen echter ook op een andere manier een soepele implementatie te bewerkstelligen. Zij proberen de manier waarop het systeem wordt bediend zo eenvoudige mogelijk te maken. Zo eenvoudig dat opleiden overbodig wordt. De grafische schil van een programma, datgene wat de gebruiker ziet, noemen we de user interface oftewel de gebruikerinterface. Ook de afkorting "G.U.I." (Graphical User Interface) wordt veel gebruikt. Het ontwerpen van zo'n grafische interface, het zogenaamde GUI Design, is een apart vakgebied. Een hybride vakgebied waarbinnen kennis en inzichten op het gebied van grafische vormgeving, ICT, ergonomie en cognitieve psychologie worden ingezet om te komen tot gebruikersvriendelijke systemen. Voor de implementatie van een nieuw of verbeterd systeem is opleiding vaak belangrijk. Een goede gebruikerinterface kan de noodzaak voor opleiding wat doen afnemen, maar het is goed om te benadrukken dat succesvol gebruik van een systeem van meer zaken afhankelijk is dan alleen de mate waarin de gebruiker het systeem kan bedienen. Vaak is er aanvullend vakinhoudelijk inzicht nodig en kennis op het gebied van processen en procedures om welk systeem dan ook goed te kunnen bedienen. Voorbeeld: veel jonge mensen groeien tegenwoordig op met Microsoft Windows en Internet. In essentie zullen zij daarom snel met de interface van veel systemen kunnen werken. Maar je moet wel weten wat een spreadsheet is om goed met Microsoft Excel te kunnen werken. Als je niet weet wat een database is, wordt het moeilijk om het maximale uit Microsoft Access te halen. Als je de opbouw van het Internet niet begrijpt, heb je weinig aan een browser als Firefox of Internet Explorer. Met goed en verantwoord GUI Design kunnen we veel bereiken, maar het is niet de oplossing voor elke systeemgerelateerde uitdaging. Gebruikersvriendelijkheid Vaak wordt gerept over gebruikervriendelijkheid van een programma. Meestal wordt dan gedoeld op de user interface. Maar wat is vriendelijkheid? Wat wordt er bedoeld als men spreekt van een gebruikersvriendelijke user interface? Kan het systeem snel en efficiënt bediend worden? Is de lay out esthetisch verantwoord? Spreekt het systeem ons bemoedigend toe als we het moeilijk hebben? Het kan geen kwaad de term gebruikersvriendelijkheid te koppelen aan een aantal doelstellingen voor het gebruik van het systeem. Doelstellingen waarbij de gebruiker centraal staat. Onder andere de volgende doelstellingen hebben betrekking op de gebruikersvriendelijkheid van de user interface:
Aantrekkelijkheid
Usability (toepasbaarheid)
Effectiviteit
Efficiëntie
Flexibiliteit
Leerbaarheid Het is belangrijk om bij het ontwerp van de user interface vooraf goed te bepalen welke doelstellingen prioriteit krijgen. Sommige doelstellingen zijn namelijk conflicterend aan elkaar. Een effectieve interface hoeft bijvoorbeeld niet altijd efficiënt te zijn: Het laten bevestigen van een belangrijke keuze door de gebruiker, bijvoorbeeld voor het verwijderen van gegevens, kan voorkomen dat er fouten worden gemaakt. Maar de benodigde extra actie kan ook leiden tot onnodige vertraging of irritatie. Voorbeeldige tips Als bekend is wat belangrijke doelstellingen zijn voor het ontwerp van de user interface, kan worden gestart met het ontwerpen van deze interface. Daarbij is specifieke kennis (van het systeem, de praktische situatie, etc.) en generieke kennis (GUI design, vormgeving, ICT-kennis, etc.) nodig om tot een goed ontwerp te komen. Het is serieus aan te bevelen om van het ontwerp van de user interface een expliciet deelproject te maken van het totale systeemontwikkelingstraject. Het zal de beleving van de gebruikers van uw systeem en daarmee de acceptatie en tevredenheid positief beïnvloeden. Ter illustratie noemen we hieronder een aantal tips voor het ontwerpen van een goede user interface:
Kleurgebruik:
Visuele elementen:
Conventies en standaarden:
Cognitieve verwerking:
Zo zijn er nog tal van voorbeelden te geven van tips, aanbevelingen en richtlijnen voor het vormgeven van een user interface. GUI Design is een serieus vakgebied dat aandacht verdient. Een investering in goed GUI Design betaalt zich snel terug. Gebruikers leren het systeem sneller en beter te gebruiken, de kans op fouten (en gevolgschade) wordt kleiner en het werk wordt goed ondersteund. Maar ook de gebruikerservaring en klantbeleving worden positief beinvloed. Tevredener klanten zijn het gevolg. En dat is toch een investering waard...
Deze tekst is samengested door Maarten Mijwaart van Management Start.
|
||||||